Living Lab Circulaire Houtcluster Grensland

Dit project wil circulariteit ruimer bekijken dan op het niveau van het individuele maakbedrijf en zal tevens werken op ecosysteemniveau. Houtresten of gerecycleerd materiaal na een gebruiksfase kunnen misschien door andere bedrijven als grondstof gebruikt worden of tot nieuwe producten ontwikkeld worden. We zoeken uit aan welke randvoorwaarden voldaan moet worden om samenwerking tussen bedrijven op te starten. Enerzijds starten we dit op binnen het ecosysteem van het bedrijventerrein Grensland en gaan we na hoe dit op bedrijventerreinniveau gefaciliteerd kan worden. Daarnaast extrapoleren we de resultaten en dissemineren ze naar het ecosysteem van de gehele houtsector in Vlaanderen, om zo tot opschaling te komen.

In dit Living Lab Circulaire Houtcluster Grensland laten we bedrijven, kennisinstellingen en overheid in een triple helix constellatie samenwerken. Eerst en vooral focussen we op het (her)gebruik van hout in een zo hoogwaardig mogelijke toepassing. Daarnaast willen we uittesten en leren op welke manier materialencirculariteit kan bevorderd worden binnen het ecosysteem van een bedrijventerrein.

Deze circulaire aanpak zal de andere maakbedrijven op het bedrijventerrein en de houtsector in de rest van Vlaanderen ondersteunen in de transitie naar een circulaire economie.

Volgende projectpartners werken mee aan dit project:

• WOOD.BE
• POM West-Vlaanderen
• Platform Grensland Menen-Wervik
• Decospan
• Group De Keyzer
• Houtbuigerij G. Desmet / Detaform
• Woodstoxx

Hout is een hernieuwbare grondstof die tijdens de groei CO₂ uit de omgeving opslaat. Op het einde van zijn levensduur zal het hout, door verbranding of degradatie, de opgeslagen CO₂ opnieuw aan de atmosfeer vrijgeven. Vandaag worden echter teveel houtresten te snel als energiebron ingezet, waardoor de opgeslagen CO₂ te vroeg terug vrijkomt. Dit geldt zowel voor houtresten uit de productiefase als voor producten na een (eerste) gebruiksfase.

Het hogere doel van dit Living Lab is om de levensduur van hout en houten producten zo lang mogelijk te maken – over verschillende productcycli heen - en minstens gelijk te schakelen met de groeiduur van kwaliteitshout (80 tot 120 jaar). Om dit doel te realiseren dienen volgende knelpunten aangepakt te worden:

• Hout duurzamer gebruiken tijdens gebruiksfase en nadien zo hoogwaardig mogelijk inzetten;
• Samenwerking tussen bedrijven verhogen.

De totale doelgroep van dit Living Lab kan schematisch worden voorgesteld aan de hand van een aantal concentrische cirkels:

A) Focusgroep

In de middelste cirkel vinden we de houtverwerkende bedrijven die zich hebben geëngageerd tot een actieve deelname aan het project:

• Decospan (uitgebreid gamma producten op basis van fineer);
• Group De Keyzer (keuken- en badkamermeubilair);
• Houtbuigerij Desmet + Detaform (producten in gebogen massief hout en multiplex);
• Woodstoxx (houten vloeren, gevels, wanden en terrassen).

Elk van deze bedrijven engageert zich om gedurende de looptijd van dit Living Lab (3 jaar) ieder jaar een nieuwe actie te initiëren.

B) Houtbedrijven Grensland

C) Ecosysteem Grensland

D) Ecosysteem hout

Om de beoogde resultaten te bereiken en de gestelde knelpunten weg te werken, worden 5 transitiepaden opgestart. Elk van deze transitiepaden heeft een zeer specifieke bijdrage om het beoogde doel te bereiken.
LAB 1 t.e.m. 4 zetten in op de 9R-strategieën en de samenwerking die nodig is voor het bereiken van deze strategieën (ecosysteem hout). LAB 5 focust meer op de lokale samenwerking tussen de bedrijven van het bedrijventerrein (ecosysteem Grensland).

Elk transitiepad wordt gezien als een lab waarbinnen experimenten worden uitgevoerd:

LAB 1: Nieuwe producten of aangepaste producten op basis van gerecycleerd materiaal of houtresten (R0: refuse – R1: rethink – R2: reduce)
LAB 2: Verlengen van de gebruiksfase door duurzaam materiaalgebruik (use)
LAB 3: Hergebruiken van producten introduceren en/of verbeteren (R3: reuse – R4: repair – R5: refurbish – R6: remanufacture – R7: repurpose)
LAB 4: Recyclage van houtproducten verbeteren (R8: recycle)
LAB 5: Bevorderen van lokaal hergebruik van houtige reststromen door verdieping van de interactie tussen bedrijven binnen het ecosysteem Grensland en het ecosysteem hout

Benieuwd naar welke kennis er al over het project gedeeld werd binnen het Bedrijventerrein Grensland Menen-Wervik en naar de ruimere houtsector in Vlaanderen? Neem gerust een kijkje via onderstaande links:

Collectieve events

Voor meer info over Living Lab Circulaire Houtcluster Grensland kan u contact opnemen met alan@wood.be.