Interview met onze collega Perrine Wohlfrom over haar onderzoek naar houtproducten en hun potentieel voor koolstofopslag.

Dankzij fotosynthese nemen bomen CO₂ op uit de atmosfeer en slaan deze op in de vorm van koolstof. Het is een eigenschap waar vele andere materialen niet aan kunnen tippen en die tevens kan worden gebruikt om de klimaatverandering tegen te gaan. Om haar masteropleiding milieubeheer aan de ULB af te ronden, besloot onze collega Perrine Wohlfrom om haar thesis aan dit interessante onderwerp te wijden. We interviewden haar om te vragen hoe haar onderzoek verliep en tot welke conclusies ze kwam.

"Ik koos ervoor om de houtsector en het potentieel van koolstofopslag in houtproducten te bestuderen aan de hand van een praktijkcase in Wallonië. Ik wilde begrijpen of deze koolstofopslag één van de oplossingen zou kunnen zijn in de strijd tegen de klimaatverandering. Bovendien maakte ik een evaluatie van de mogelijke maatregelen die genomen kunnen worden om de koolstofopslag in houtproducten te optimaliseren.”

“Ik heb een onderzoek gedaan op basis van de IPCC-methodologie (2206 Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories) om zo de koolstofopslag in houtproducten in kaart te brengen. Deze methode houdt rekening met de oogst van hout in het bestudeerde groeigebied dat vervolgens in datzelfde gebied of elders wordt verwerkt. Eerst bracht ik de koolstofvoorraad in naaldhout in Wallonië in 2014 in rekening als basisscenario. Daarna vergeleek ik dit basisscenario met alternatieve scenario’s die gebaseerd zijn op veranderingen in de levenscyclus van producten (verlenging van de levenscyclus, recyclage, hergebruik, invloed van verbranden en storten van hout). Dit leverde mij heel wat gegevens op die ik verwerkte met een software genaamd CAT (Carbon Accounting Tool), waarmee je op een eenvoudige manier het stroomschema van de houtketen van een bepaald gebied in kaart kan brengen, van de oogst tot het einde van de levenscyclus. Uiteindelijk leverde me dat interessante resultaten op.

“De jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen in Wallonië bedraagt gemiddeld 36,86MtCO2eq. De resultaten van mijn onderzoek tonen aan dat de hoeveelheid koolstof die is opgeslagen in producten van naaldhout (in gebruik en in afdanking) in totaal 48,86MtCO2eq bedraagt, wat overeenkomt met 1,3 jaar van de Waalse regionale emissies.

Natuurlijk moeten we ook rekening houden met de houtsector zelf. De houtsector stoot namelijk zelf ook broeikasgassen uit (emissies bij de verwerking en bij de afdanking van het hout). Deze emissies vertegenwoordigen 0,367MtCO2eq/jaar of 1% van de jaarlijkse regionale emissies van Wallonië. Ter vergelijking: de cementproductie vertegenwoordigt 10,8% van de totale Waalse emissies. De houtsector slaagt er dus in om met een geringe impact een aanzienlijk voordeel te behalen. Deze hefboomwerking van de houtsector is bijzonder interessant om in te zetten in de strijd tegen de klimaatverandering. Daarom besloot ik om in het tweede deel van mijn onderzoek de resultaten van het basisscenario te vergelijken met een aantal alternatieve scenario’s: - verlenging van de levensduur - een ban op het storten van hout - hergebruik van bouwhout en plaatmateriaal - meer recyclage van plaatmateriaal en papier - inzetten op hout als energiebron - beperken van hout als energiebron

Bijna alle scenario’s laten toe om meer koolstof op te slaan of om emissies te vermijden, behalve het scenario waarbij we hout inzetten als energiebron. Als we hout inzetten als energiebron is er minder hout beschikbaar voor het maken van producten met een lange of middellange levensduur. Dat betekent dat er minder hout beschikbaar is om bijvoorbeeld beton of staal te vervangen, wat op zijn beurt leidt tot een toename van fossiele emissies. Energiehout reserveren we trouwens best voor de lokale industrie (houtzagerijen, houtverwerkende bedrijven). Of we zetten er pas op in als het hout echt aan het einde van zijn levensduur is. In deze gevallen is er geen concurrentie met het hout dat wordt geoogst in de bossen voor productiedoeleinden.

Het resultaat van deze scenario’s is duidelijk: door het faciliteren van circulariteit en recyclage, bereiken we een toename van de koolstofopslag in houtproducten, wat op zijn beurt een positieve bijdrage levert in de strijd tegen de klimaatverandering.”

Lezers kunnen reeds een samenvatting raadplegen via deze link. De volledige studie kan je opvragen bij Evi (evi@wood.be). Beide documenten zijn zowel in het Frans als het Engels te verkrijgen.

Mochten er nog andere vragen zijn, kunnen de lezers altijd contact opnemen met Perrine via perrine@wood.be.